تحلیل گفتمان اصلاح معرفت دینی در مواعظ سید جمال‌الدین واعظ اصفهانی

گفتمان اصلاح معرفت دینی در عصر مشروطه(مطالعه‌ی موردی: روزنامه‌ی حبل‌المتین تهران)

مواجهه‌ی نخبگان ایرانی عصر مشروطه با تمدن غربی زمینه‌ساز فرآیند فرهنگ‌پذیریِ مفاهیم و دستگاه‌های اندیشه‌ی غربی از سوی اندیشه‌وران این برهه‌ی تاریخی و به تبع آن صورت‌بندی گفتمان‌های سنت‌گرا، تجددگرا و اصلاح معرفت دینی شد. بازتابندگی باورداشت‌های این گفتمان‌ها در زیست‌جهان کنونی ایران ضرورتی حیاتی به بازاندیشی شاخصه‌های گفتمان‌های مزبور می‌دهد. بازشناسی شاخصه‌های گفتمان اصلاح معرفت دینی در روزنامه...

«نوسازی و اصلاح دینی ازدیدگاه سید جمال اسد آبادی»

سید جمال اسد آبادی (1897-1838م/1314-1254 ه.ق) ‘ یکی از برجسته ترین مصلحین مسلمان و از بانیان اصلی تفکر نوسازی جوامع شرقی ومسلمان در دوره معاصر‘ ضمن اینکه اندیشه های سیاسی و آرای اصلاحی اش ریشه درآراء و اندیشه های حکما و متفکران مسلمان قرون گذشته داشت‘ عمیقا متأثر از اوضاع و شرایط حاکم بر جوامع مسلمان و جهان اسلام در قرن 19م/13 ه.ق بود. این جوامع به علل فراوانی در اوج انحطاط و عقب ماندگی و در هم...

شبکه معرفت دینی - بحثی در ساختار معرفت دینی

معرفت فطری و معرفت عقلی در اندیشه سید بن طاووس

تحلیل رابطه ایمان و معرفت از مهم­ترین مسائل انسان­شناسی دینی است. سید بن طاووس از سویی بر نفی روش­های کلامی و استدلالی تصریح می­کند و از سوی دیگر در مواردی پرشمار، بر عقل فطری تأکید کرده و از استدلال­های عقلی بهره جسته است. دیدگاه او بر جریان­های عقل­ستیز بعدی اثر جدی داشت. ازاین­رو جمع­بندی دیدگاه وی در نسبت­سنجی استدلال عقلی و ایمان در حیات انسان دینی اهمیت می­یابد. با کنار هم ­گذاردن...

معرفت دینی و معرفت تاریخی

بازکاوی اثرات ‌گفتمان اصلاح دینی بر گفتمان ‌انقلاب اسلامی؛ تداوم یا تکامل

حضور استعمار و ظهور دولت‌های استبدادی در جهان اسلام از عوامل زوال اندیشه سیاسی بوده است. درکنار این عامل تعاملات ساختاری استعمار و استبداد به ترویج سطحی‌نگری و گسترش اندیشه جبرگرایی نیز منجرشد. این نگرش ضمن تاثیر بر باورها و فرهنگ سیاسی مردم، دین را از اثرگذاری مطلوب بر حیات سیاسی و اجتماعی جامعه به حاشیه راند و آن را به عنوان امری شخصی و غیر اجتماعی در حوزه عبادات و اعمال فردی جای داد. به تریج...